تقویت رزومه
تقویت رزومه یک فرآیند مهم و پیچیده است که به شما کمک میکند مهارتها و تواناییهای خود را بهتر نشان دهید و جذابیت شما را در نظر کارفرمایان و دانشگاهها افزایش دهید.
تقویت رزومه برای هر هدفی از جمله: قبولی در مصاحبه دکتری، افزایش شانس در موفقیت در اپلای، بورسیه تحصیلی و اخذ بهترین موقعیت های بورسیه، فاند و اسکولارشیپ، ارتقای رتبه هیات علمی دانشگاه ها، افزایش رتبه پژوهشی، ارتقای شغلی و دیگر مقاصد، الزامی است.
در زیر به برخی از راهها و نکات برای تقویت رزومه خود اشاره میشود
ارتقاء تحصیلات: اگر امکانش هست، تحصیلات خود را ارتقا دهید. این میتواند شامل اخذ مدارک تحصیلی بالاتر، مشارکت در دورههای آموزشی و یا فعالیتهای آکادمیک مرتبط با تخصص شما باشد.
تجربه کاری: ارتقاء موقعیتهای شغلی، مشارکت در پروژههای موفق و ارائه دلایلی از توانمندیها و عملکرد موثر شما در مشاوره و اجرای طرح های پژوهشی میتواند به تقویت رزومه شما کمک کند.
مهارتها: ذکر مهارتهای خود در رزومه، از جمله مهارتهای فنی، نرمافزاری و مدیریتی، به کارفرمایان نشان میدهد که چقدر مسلط به ابزارها و تکنولوژیهای مورد نیاز در حوزه خود هستید.
مشارکت در فعالیتها: شرکت در فعالیتها و رویدادها مرتبط با حوزه تحصیلی یا شغلی شما نشاندهنده تعهد به حوزه خود و توانایی همکاری با افراد دیگر است. بعنوان مثال: عضویت در انجمن های مخنلف علمی، عضویت در شبکه های اجتماعی علمی (نظیر: گوگل اسکولار، لینکدین، آکادمیا) و پایگاه های استنادی (نظیر: اسکوپوس، ISC) از این رسته اند.
پروژهها و دستاوردها: ذکر پروژهها، تحقیقات و دستاوردهای خود در رزومه نقطه قوتی است که به شما کمک میکند از رقبا متمایز شوید.
زبانها: اگر مسلط به زبانهای خارجی هستید، ذکر این مهارتها میتواند برای شما فرصتهای شغلی و تحصیلی در سطح بینالمللی را فراهم کند. البته داشتن مدرک معتبر زبان، گواهی بر صحت این ادعا خواهد بود.
توصیه نامهها: نامههای توصیه از افراد معتبر و مشتاق به کمک، به تقویت رزومه شما کمک میکند.
پذیرش و چاپ مقالات علمی: از مهمترین آیتم های امتیاز آور در هر رزومه می باشند.
طراحی و چیدمان: توجه به طراحی و چیدمان رزومه شما مهم است. از قالبها و فرمتهای حرفهای استفاده کنید و رزومهتان را ساده و مرتب نگه دارید.
خلاصهنویسی مهارتها: معمولاً کارفرمایان به دنبال رزومههای مختصر و مفید هستند.
ترتیب ارائه موارد: اطلاعات مرتبط با حالت اشتغال را در قسمت اول رزومه قرار دهید تا کارفرمایان به راحتی بتوانند اطلاعات مهم را پیدا کنند. این اطلاعات شامل نام و اطلاعات تماس، عنوان شغلی مورد نظر، تحصیلات، تجربه کاری و مهارتها مرتبط با حوزه مورد نظر میشود.
نشان دادن اهمیت مهارتهای نرم: همچنین، به مهارتهای نرم مثل مهارتهای ارتباطی، رهبری، کار تیمی، مدیریت زمان و حل مسئله نیز توجه کنید. این مهارتها برای بسیاری از شغلها و موقعیتهای شغلی بسیار حیاتی هستند و نقش مهمی در موفقیت حرفهای شما ایفا میکنند.
نمونههای کاری: اگر امکانش هست، نمونههایی از کارها و پروژههایی که انجام دادهاید را به رزومه خود اضافه کنید. این ممکن است شامل نمونههایی از پروژههای تحقیقاتی، مقالات، پوسترها، وبسایتها، نمونههای کد برنامهنویسی و غیره باشد.
رویدادها و جوایز: ذکر رویدادها، همایشها، کنفرانسها یا جوایزی که در آنها شرکت کردهاید یا برنده آنها بودهاید، به رزومهتان اعتبار میبخشد و به نمایشگاه علاقه و تعهد شما نسبت به حوزه موردنظر میافزاید.
مدارک و گواهینامهها: مدارک و گواهینامههای حرفهایی مرتبط با تخصص شما میتوانند رزومهتان را تقویت کنند. مانند گواهینامههای آموزشی، تربیت مدرس، مدارک زبان و غیره.
مراجع: در صورت امکان، از مراجعی که اعضای کمیتهها یا کارفرمایان پیشین شما هستند، نقل قولها و توصیههایی در مورد شما در رزومه قرار دهید. این میتواند به تأیید صلاحیتها و کارایی شما کمک کند.
مهارتهای ارتباطی: مهارتهای خوب نوشتاری و ارتباطی در رزومه بسیار مهم هستند. از این رو، مطمئن شوید که رزومهتان بهصورت دقیق و مرتب نوشته شده و از اشتباهات نگارشی خودداری کنید.
در نهایت، به یاد داشته باشید که رزومهتان باید مختصر و جذاب باشد و نکات مهم و برجستهتان را به خوبی نشان دهد. همچنین، میتوانید رزومهتان را با استفاده از الگوها و نمونههای حرفهای آنلاین بهبود بخشید. اندازهگیری نتیجهها و اعمال بهبودهای مستمر به رزومه شما کمک میکند تا بهترین نسخه از آن را ارائه دهید.
ارتقاء رتبه هیئت علمی
در ایران، رتبهبندی اعضای هیئت علمی دانشگاهها معمولاً بر اساس اندازهگیری عملکرد و علمی-تحقیقاتی آنها انجام میشود. این رتبهبندیها ممکن است توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا سازمانهای مستقل و دانشگاهها انجام شود. بطور کلی مراتب علمی اساتید از مربی شروع شده، استادیار، دانشیار و نهایتا به استاد تمامی می انجامد.
برای رتبهبندی اعضای هیئت علمی، معیارهای مختلفی در نظر گرفته میشود که به عنوان نمونه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
انتشارات علمی:
تعداد و کیفیت مقالات منتشر شده در مجلات علمی معتبر، کتب تخصصی و کنفرانسهای بینالمللی، یکی از معیارهای اصلی در رتبهبندی هیئت علمی است.
انجام پروژههای پژوهشی:
مشارکت در پروژههای پژوهشی ملی و بینالمللی و بهرهمندی از گرنتها و تأمین منابع مالی جهت انجام پروژههای تحقیقاتی، از معیارهای دیگری است که مورد ارزیابی قرار میگیرد.
فعالیتهای آموزشی:
شرکت در تدریس درسها و راهنمایی دانشجویان در پروژهها و پایاننامهها نیز در رتبهبندی هیئت علمی اهمیت دارد.
تألیف کتب و مولفات:
تألیف کتب در زمینههای تخصصی و نگارش مولفات علمی نیز به عنوان یکی از معیارهای رتبهبندی مدنظر قرار میگیرد.
تاثیر علمی:
تعداد ارجاعات به مقالات و پژوهشهای اعضای هیئت علمی در مقالات و کتب دیگر نیز از جمله معیارهای مهمی است که برای ارزیابی تأثیر علمی آنها مورد استفاده قرار میگیرد.
انجام فعالیتهای آموزشی و پژوهشی بینالمللی:
شرکت در کنفرانسها و همایشها در سطح بینالمللی و همکاری با دانشمندان خارجی نیز به عنوان معیارهای مهم در رتبهبندی هیئت علمی در نظر گرفته میشود
ارتقاء رتبه هیئت علمی یک فرآیند مهم و پیچیده است که نیازمند تلاش، تعهد، و نقاط قوتی در عملکرد تحصیلی و تحقیقاتی شما میباشد. اگر هدف شما ارتقاء رتبه هیئت علمی است، به موارد زیر توجه کنید:
پیشرفت در تحقیقات:
ارتقاء رتبه هیئت علمی بسیار وابسته به تواناییهای تحقیقاتی شما است. تلاش کنید تا در حوزه تخصصی خود تحقیقات پیشرفتهتری انجام دهید و نتایج موثری برای جامعه علمی و صنعت ارائه دهید.
انتشار مقالات:
نشر مقالات تحقیقاتی در مجلات علمی معتبر، نقش بسیار مهمی در ارتقاء رتبه دارد. سعی کنید تا مقالاتتان را در مجلات با ضریب تأثیر بالا منتشر کنید و به ارائه نتایج قابل تأیید و جدید تمرکز کنید.
تدریس و راهنمایی:
در دوره دکتری و پس از آن، تلاش کنید تا در فعالیتهای تدریسی و راهنمایی دانشجویان شرکت کنید. تجربه تدریس و راهنمایی میتواند رتبه هیئت علمی شما را ارتقاء دهد.
شرکت در همایشها و کنفرانسها:
حضور در همایشها و کنفرانسها به شما اجازه میدهد تا از اخبار روز حوزه تخصصی خود آگاه شوید و با دیگران ارتباط برقرار کنید. همچنین، شرکت در ارائه مقالات و پوسترها نیز میتواند نقش مهمی در تأیید و تقویت موقعیت شما داشته باشد.
ارتقاء دانشآموختگان:
پیگیری و ارتقاء دانشآموختگان شما میتواند نقش مهمی در ارتقاء رتبه شما داشته باشد. اگر دانشآموختگان شما در حوزه تخصصی خود موفق بوده و به جامعه علمی مفید هستند، این امر میتواند به ارتقاء رتبه هیئت علمی کمک کند.
ارتقاء مهارتها:
تلاش کنید تا مهارتهای تدریس، نوشتاری، ارتباطی و مدیریتی خود را بهبود بخشید. ارتقاء این مهارتها میتواند به شما در تعامل با دانشجویان، همکاران و کمیتههای ارزیابی کمک کند.
شبکهسازی:
برقراری ارتباط با همکاران و دانشمندان دیگر در حوزه تخصصی شما میتواند به تبادل اطلاعات و همکاری در پروژههای مشترک منجر شود. همچنین، شبکهسازی میتواند فرصتهای شغلی جدید را برای شما ایجاد کند.
ارزیابی عملکرد:
ارزیابی عملکرد خود و تعیین اهداف بلندمدت میتواند به شما کمک کند تا به شکل مداوم در راستای ارتقاء رتبه هیئت علمی پیشرفت کنید.
نهایتاً، برای ارتقاء رتبه هیئت علمی، تلاش پیوسته، تحقیقات موثر و همکاری با دانشجویان و همکاران از اهمیت ویژهای برخوردار است. همچنین، ارتقاء رتبه هیئت علمی نیازمند صبر و پشتکار است و ممکن است زمانبر باشد، اما با تلاش مستمر میتوانید به اهداف خود دست یابید.
تبدیل استادیار به دانشیار
در ایران نیازمند پرداختن به مراحل و معیارهای مشخصی است. هر دانشگاه میتواند مراحل و شرایط خاص خود را برای ارتقاء اعضای هیئت علمی تعیین کند، اما در اکثر موارد، پروسه تبدیل استادیار به دانشیار شامل مراحل زیر است:
کسب تجربه کاری:
برای ارتقاء به رتبه دانشیار، ابتدا باید تجربه کاری مناسب در رتبه استادیار را کسب کنید. این شامل تدریس درسها، راهنمایی پروژههای دانشجویی، مشارکت در پروژههای تحقیقاتی و انجام فعالیتهای علمی و پژوهشی مرتبط با حوزه تخصصی شما است.
تحصیلات بالاتر:
برخی از دانشگاهها برای ارتقاء به رتبه دانشیار، از افراد مشروط میکنند که مدرک تحصیلات بالاتری نیز بدست آورده باشند، مانند دکترای تخصصی (Ph.D.) یا معادل آن در رشته مرتبط.
انتشارات علمی:
انتشار مقالات علمی در مجلات معتبر و تاثیرگذار در حوزه تخصصی خود نقش مهمی در ارتقاء به رتبه دانشیار دارد. تعداد و کیفیت مقالات منتشر شده میتواند تأثیر بزرگی در ارزیابی شما داشته باشد.
ارائه سخنرانیها و شرکت در کنفرانسها:
شرکت در کنفرانسها و همایشهای ملی و بینالمللی، ارائه سخنرانیها و پوسترها در این رویدادها نیز میتواند به ارتقاء شما کمک کند.
ارزیابی داخلی:
در برخی دانشگاهها، ارزیابی داخلی توسط اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاه برای ارتقاء شما مهم است. این ارزیابیها میتواند عملکرد، تعهد و مهارتهای شما را ارزیابی کند.
شبکهسازی و همکاریهای بینالمللی:
همکاری با دانشمندان و پژوهشگران دیگر در داخل و خارج از کشور، شبکهسازی و همکاریهای بینالمللی نیز میتواند در ارتقاء شما موثر باشد.
فیلترهای غیرعلمی:
به غیر از موارد فوق، برخی از شرایط مربوط به مشخصه های رفتاری، مذهبی و اخلاقی افراد نیز در پروسه ارتقای هیات علمی موثر هست.
تبدیل دانشیار به استاد تمام:
استاد تمامی، آخرین مرحله علمی است که اساتید دانشگاه ها می توانند به آن دست پیدا کنند. هر چه مرتبه علمی اساتید بالاتر می رود، شرایط سخت تر و تعداد افرادی که موفق به گرید مربوطه می شوند نیز کمتر می شوند.
برای تبدیل دانشیار به استاد تمامی در ایران، باید مراحل و شرایط مشخصی را که توسط دانشگاهها یا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تعیین شدهاند، برآورده کنید. در ادامه، مراحل معمولی برای ارتقاء از رتبه دانشیار به استاد تمامی آورده شده است:
کمیت و کیفیت تجربه کاری و تدریس:
برای تبدیل به استاد تمام، ابتدا باید تجربه کاری و تدریس مناسب در رتبه دانشیار را کسب کنید. شما باید در زمینههای تدریس، پژوهش و انجام فعالیتهای علمی و پژوهشی مرتبط با حوزه تخصصی خود برجسته باشید.
تحصیلات بالاتر:
برخی دانشگاهها برای ارتقاء به رتبه استاد تمامی، از افراد مشروط میکنند که مدرک تحصیلات بالاتری نیز بدست آورده باشند، مانند پسادکتری (Post-Doc) در رشته مرتبط.
انتشارات علمی:
انتشار مقالات علمی با کیفیت و تاثیرگذار در مجلات معتبر و پژوهشهای مرتبط با حوزه تخصصی شما، از جمله معیارهای مهم در ارتقاء به استاد تمامی است.
فعالیتهای آموزشی و پژوهشی:
فعالیتهای تدریس و راهنمایی پروژههای دانشجویی، مشارکت در پروژههای تحقیقاتی و انجام فعالیتهای علمی مرتبط با حوزه تخصصی شما در ارتقاء شما نقش مهمی دارد.
ارزیابی داخلی و اخد تاییدیه برخی مراکز :
در برخی دانشگاهها، ارزیابی داخلی توسط اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاه برای ارتقاء شما مهم است. این ارزیابیها میتواند عملکرد، تعهد و مهارتهای شما را ارزیابی کند.
شبکهسازی و همکاریهای بینالمللی:
همکاری با دانشمندان و پژوهشگران دیگر در داخل و خارج از کشور، شبکهسازی و همکاریهای بینالمللی نیز میتواند در ارتقاء شما موثر باشد.
اهمیت تحصیلات مرتبط:
برخی دانشگاهها میتوانند اهمیت تحصیلات مرتبط و پسادکتری در رشته تخصصی شما را در ارتقاء به استاد تمامی مدنظر قرار دهند.
افزایش سایتیشن مقاله
سایتیشن (Citation)، به استناد و رفرنسدهی به منابع معتبر و استفاده از آنها در مقالات یا پژوهشها گفته میشود.
هدف از سایتیشن، ارائه شناسهها و اطلاعات لازم از منابع مورداستفاده در مقالهها است تا خوانندگان بتوانند بهراحتی به منابع ارجاع دهند یا به عبارتی دیگر، اثبات قابلیتهای و حجم کارهای انجامشده در قالب مقالات را ممکن سازد.
برای ایجاد سایتیشن مقاله، نیازمند دانستن استانداردها و قواعد سایتیشن هستید.
اغلب نشریات و مراکز پژوهشی از استانداردهای مشخصی مانند APA (American Psychological Association)، MLA (Modern Language Association)، Chicago و IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) برای نحوه سایتیشن استفاده میکنند. هر استاندارد نحوه نوشتن سایتیشنها و ارجاعها را بر اساس نوع منبع مورداستفاده، مثل مقاله، کتاب، وبسایت و… مشخص میکند.
برای مثال، اگر میخواهید با استاندارد APA یک مقاله را سایت کنید، باید مواردی مانند نام نویسنده، سال انتشار، عنوان مقاله، عنوان نشریه، شماره جلد و شماره صفحات مورداستفاده در مقاله را بهدرستی ذکر کنید.
نمونه سایتیشن با استفاده از استاندارد APA برای یک مقاله:
نویسنده، آ. (تاریخ انتشار). عنوان مقاله. عنوان نشریه، جلد (شماره) , صفحات.
درهرصورت، بهتر است قبل از شروع به نوشتن مقاله یا پژوهش، استاندارد سایتیشن موردنیاز را از نشریه یا مرجع موردنظر بررسی کنید و دقیقاً طبق آن عمل کنید. همچنین امروزه اکثر واحدهای آموزشی و دانشگاهها به دانشجویان و پژوهشگران، نرمافزارهایی را نیز معرفی میکنند که خودکار سایتیشنها را بر اساس استانداردها انجام میدهند. این ابزارها میتوانند وقت شما را در فرایند سایتیشن مقالهها صرفهجویی کنند.
اهمیت سایتیشن مقالات در چیست؟
پسایتیشن مقالات (استنادها و ارجاعها به مقالات) اهمیت بسیاری در جامعه علمی دارد و نقشهای مختلفی را ایفا میکند. این اهمیتها به شرح زیر هست:
تأیید اعتبار و کیفیت مقاله:
سایتیشنها نشاندهنده این هستند که مقاله شما به چه اندازه توسط دیگران مورد استناد قرار گرفته است. سایتیشنهای زیاد نشاندهنده این است که مقاله شما از نظر جامعه علمی ارزشمند و قابلاعتماد و مرجع است.
اثبات پیشرفت علمی:
سایتیشنها نشاندهنده این هستند که مقاله شما در چه اندازه به پیشرفت دانش مشارکت کرده است. هرچه تعداد سایتیشنها بیشتر باشد، اثباتی قویتر از این میشود که مقاله شما موردتوجه و استفاده دیگران قرار گرفته است و برای پیشبرد علم مفید اس
ارتقای نمایهگذاری:
مجلات علمی و پایگاههای دادهای، از جمله موتورهای جستجوی علمی، بر اساس سایتیشنها مقالات را رتبهبندی و نمایهگذاری میکنند. این به این معناست که مقالاتی که بیشتر سایتیشن دارند، در نتایج جستجو بالاتر نمایش داده میشوند و بیشتر دیده میشوند.
افزایش بازدید مقاله:
سایتیشنها میتوانند مقالات شما را به نقدهای بیشتری از سوی دیگر پژوهشگران و رسانههای علمی بکشانند. این کار باعث افزایش پراکندگی مقالهها میشود و در نتیجه از تأثیر مثبت بیشتری بر جامعه علمی برخوردار میشوند.
ایجاد انگیزه برای پژوهشهای آتی:
وقوع سایتیشنها و ارجاعها به مقالههای شما میتواند باعث ایجاد انگیزه برای ادامه پژوهشهای آتی و تولید محتوای تازهتر شود.
معیار ارزیابی میزان اهمیت مقاله و نویسنده:
سایتیشنها بهعنوان یکی از معیارهای ارزیابی کیفیت مقالات و همچنین مؤلفان مقالات در روشهای مختلف ارزیابی علمی قلمداد میشوند. سایتیشنهای بیشتر به معنای تأثیر بیشتر و ارزش علمی بالاتر مقاله است. هرچه رقم سایتیش مقاله بالاتر باشد، لرزش علمی بیشتری برای مقاله و نویسنده مقاله خواهد بود.
چگونه سایتیشن مقالات چاپ شده خود را افزایش دهیم
افزایش سایتیشن مقالات چاپشده به معنای افزایش ارجاعها و نقلقولهایی که دیگران به مقالههای شما میدهند است. این امر نشاندهنده این است که مقالات شما موردتوجه و ارزشمند برای جامعه علمی هستند. افزایش سایتیشن مقالات خود نیازمند انجام تحقیقات کیفی و ارتقای کیفیت محتوای مقالات شما است.
در ادامه، چند راهکار برای افزایش سایتیشن مقالات شما آورده شده است:
ارائه محتوای ارزشمند:
محتوای مقالات شما باید ارزشمند، کاربردی و نوآورانه باشد. بهترین راه برای جذب ارجاعدهندگان و افزایش سایتیشن مقالات شما، ارائه محتوایی است که به نظر خوانندگان مورداستفاده قرار میگیرد و مسئلهها یا سؤالات آنها را حل میکند.
انتشار مقالات در نشریات معتبر:
انتشار مقالات شما در نشریات با رتبه و شهرت بالا میتواند به افزایش سایتیشن آنها کمک کند. نشریات معتبر معمولاً بیشتر خوانندگانی دارند که میتوانند به مقالات شما ارجاع دهند.
ترویج مقالات:
باتوجهبه اهمیت و ارزش محتوای مقالات خود، آنها را در شبکههای اجتماعی، وبلاگها، وبسایتها، و گروههای تخصصی (مانند: گوگل اسکالر، لینکدین، آکادمیا، ریسرچ گیت) به اشتراک بگذارید. این کار میتواند به جذب نقلقولها و ارجاعهای بیشتر کمک کند.
همکاری با دیگر پژوهشگران:
انجام تحقیقات مشترک و همکاری با دیگر پژوهشگران و تیمهای پژوهشی میتواند ارجاعهای شما را افزایش دهد. همچنین، در نوشتن مقالات مشترک، از اسامی همه نویسندگان استفاده کنید تا اعتبار به همة آنها تعلق بگیرد.
انتشار مقالات در پایگاههای دانشگاهی و آرشیوها:
ارسال مقالات شما به پایگاههای دانشگاهی و آرشیوهای علمی (در ایران نظیر: سیویلیکا، مگ ایران، نورمگز، sid.ir)، امکان دسترسی آسانتر به مقالات شما را برای دیگر پژوهشگران فراهم میآورد و به افزایش سایتیشن مقالات کمک میکند.
استفاده از ارجاعها در مقالات خود:
هنگام نوشتن مقالات، از ارجاع به مقالات دیگر خود استفاده کنید. این کار به افزایش سایتیشن مقالات شما کمک میکند و همچنین به خوانندگان شما اطلاعات بیشتری ارائه میدهد.
انتخاب مجلات اوپن اکسس برای چاپ مقاله:
مجلات open access فول پیپر یا نسخه کامل مقاله را چاپ میکنند و بدون دریافت هزینه از مخاطبین، آن را در اختیار علاقهمندان قرار میدهند. این باعث دانلود و مطالعه بیشتر مقاله شما شده و بالتبع، میزان رفرنسدهی به مقاله را نیز افزایش خواهد داد.
بهطورکلی، برای افزایش سایتیشن مقالات خود، نیازمند ارتقای کیفیت محتوا، انتشار در نشریات معتبر، ترویج مقالات و ایجاد همکاری با دیگران هستید. همچنین، اطلاع از استانداردها و راهکارهای بهینهسازی نمایهگذاری و معرفی مقالات نیز میتواند به بهبود سایتیشن مقالات شما کمک کند.
اکسپت و چاپ مقاله در مجلات معتبر
مسلما نویسندگان و محققان مقالات رشته های مختلف، با هر هدفی که قصد چاپ مقاله خود را دارند، در یک مورد با هم مشترک اند و آن، معتبر بودن مجله ای است که انتخاب می کنند. از نظر اعتبار، کل نشریات را می توانیم به دسته های : نشریات معتبر، نشریات کم اعتبار، نشریات نامعتبر و جعلی؛ تقسیم بندی نمود.
مجلات علمی معتبر:
عموماً مجلاتی هستند که به عنوان منابع معتبر و ارزشمند در جامعه علمی شناخته میشوند و تحقیقات و مقالات کیفیت بالا و محتوای علمی قوی را در حوزههای مختلف علمی ارائه میدهند. این مجلات معمولاً دارای استانداردهای عالی داوری همتا (Peer Review) هستند و نتایج تحقیقات به صورت دقیق و دستنخورده منتشر میشوند.
مجلات کم اعتبار:
مجلات کم اعتبار (Predatory Journals) به مجلاتی اطلاق میشود که با استفاده از تبلیغات منحرف کننده، شیوههای نامناسب و دستاوردهای دروغین، سعی دارند مقالات نویسندگان حوزه های مختلف علوم را با هدف کسب درآمد دریافت و منتشر کنند و از آنها هزینههای کلانی برای انتشار (Article Processing Charges ) بابت انتشار مقاله بگیرند. این مجلات، ماهیتا تقلبی یا جعلی نیستند و حتی دارای issn هم می باشند اما به دلیل تنها هدفشان که کسب درآمد هست، معمولا در حوزه های مختلف مقالات با هر کیفیتی را بدون داوری، پذیرش و چاپ می کنند.
مجلات نامعتبر و جعلی:
مجلات نامعتبر و جعلی (Predatory Journals or Fake Journals) به مجلاتی اطلاق میشود که با تلاشهای مغلوبکارانه و بدون رعایت اصول علمی و اخلاقی، سعی میکنند از نویسندگان به عنوان هدف قرار دهند و از آنها هزینههای انتشار (Article Processing Charges یا APC) پرداخت کنند تا مقالاتشان را در این مجلات منتشر کنند.
ویژگیهای مجلات نامعتبر و جعلی عبارتاند از:
داوری ضعیف یا نداشتن داوری:
این مجلات معمولاً ادعا میکنند که داوری علمی دارند، اما در واقع داوری ضعیف یا اصلاً داوری ندارند و مقالات را بدون بررسیهای علمی و اجازهنامههای لازم منتشر میکنند.
نشر مقالات به سرعت:
این مجلات اغلب ادعا میکنند که مقالات را به سرعت منتشر میکنند و نیازی به داوری یا بررسیهای کیفیتی ندارند.
هزینههای ناعادلانه:
مجلات نامعتبر و جعلی از نویسندگان مبالغ بالایی بابت هزینههای انتشار مقاله (APC) درخواست میکنند و از این طریق سود اقتصادی کسب میکنند.
تبلیغات منحرف کننده:
این مجلات از تبلیغات اسپم و هرزهنشانیها استفاده میکنند تا نویسندگان را جذب کنند. معمولا از سیستم های ایمیل مارکتینگ برای تبلیغ استفاده می کنند.
اطلاعات تماس و آدرس غیر واقعی:
این مجلات، هیچ آدرس و مکانی ندارند و در بخش تماس، اطلاعات غیر واقعی می گذارند.
ساختار ضعیف سایت:
سایت های نشریات جعلی، بسیار ضعیف و دور از استاندارد است و با دقت کمی، می توان به جعلی بودن آن پی برد.
اعضای هیئت تحریریه ناشناس:
هیچیک از افراد معرفی شده در هیات علمی این نشریات، واقعی نیستند و لذا نمیتوان از ماهیت واقعی آنها اطلاع پیدا کرد.
مجلات نامعتبر و جعلی به طور مستقیم به علم و علوم کشورها ضربه وارد میکنند و میتواند به از دست دادن اعتبار علمی و کیفیت پژوهشها منجر شود. انتشار مقالات در این مجلات میتواند برای نویسندگان هزینه زیادی به همراه داشته باشد و به جای افزایش اعتبار و تقویت رزومه نویسنده، میتواند به از دست دادن اعتبار و رتبه برای پژوهشگران و دانشگاهها منجر شود. بنابراین، نویسندگان باید دقت کنند و قبل از ارسال مقاله به هر مجله، مطالعه دقیق و ارزیابی شرایط، سیاستها و رتبهبندیها را انجام دهند تا از مجلهای نامعتبر و جعلی جلوگیری کنند.
در مقاله ” مجلات جعلی، لیست سیاه، نامعتبر و کم اعتبار زمان و هزینههای شما را نابود میکنند ” در این باره بیشتر مطالعه کنید.
ویژگیهای مجلات کم اعتبار عبارتاند از:
سیاستهای داوری نامناسب:
این مجلات داوری نامناسب و کمکیفیت را انجام میدهند یا اصلاً داوری نمیکنند و مقالات را بدون بررسیهای علمی منتشر میکنند.
هزینههای بالای داوری و چاپ:
مجلات کم اعتبار از نویسندگان مبالغ بالایی بابت هزینههای انتشار مقاله (APC) درخواست میکنند و از این طریق سود اقتصادی کسب میکنند.
اعلام پذیرش خیلی سریع:
در این گونه از مجلات، نتیجه کمتر از یک ماه و حتی کمتر از یک هفته و در عرض چند روز اعلام می شود که تمام مقالات هم غالبا اکسپت می شوند.
تبلیغات اسپم:
این مجلات از تبلیغات اسپم و هرزهنشانیها استفاده میکنند تا نویسندگان را جذب کنند.
کیفیت ضعیف مقالات:
مجلات کم اعتبار عمدتاً از کیفیت ضعیف و عدم شناخته شدگی مقالات در جامعه علمی برخوردارند.
نداشتن نمایه های معتبر اختصاصی و بین المللی:
مجلات کم اعتبار، معمولا هیچیک از نمایه های معتبر را ندارند و عضو هیچ پایگاه استنادی نمی باشند.
مجلات کم اعتبار معمولاً نه تنها به دانشمندان و پژوهشگران ضرر و زیان میرسانند بلکه به صورت کلی به علم و علوم کشورها ضربه وارد میکنند. انتشار مقالات در این مجلات میتواند به از دست دادن اعتبار علمی و کیفیت پژوهشها منجر شود. به همین دلیل، نویسندگان باید دقت کنند و قبل از ارسال مقاله به هر مجله، مطالعه دقیق و ارزیابی شرایط، سیاستها و رتبهبندیها را انجام دهند تا از مجلهای کم اعتبار جلوگیری کنند.
یک نکته بسیار مهم، تفاوت بین مجلات کم اعتبار با مجلات نامعتبر و جعلی است. دقت کنید بین این دو دسته تفاوت وجود دارد. اگر مقاله خود را در مجله ای کم اعتبار چاپ کنید، امتیاز درخور پژوهشی از آن مقاله نخواهید گرفت و در واقع، زمان، هزینه و آن مقاله را از دست خواهید داد اما چنانچه سهوا مقاله را در مجله ای جعلی یا نامعتبر چاپ کنید، علاوه بر از دست دادن زمان و هزینه و مقاله، اعتبار و آبروی علمی خود را نیز از دست داده و امتیاز منفی پژوهشی خواهید گرفت. بنابراین مجلات جعلی و نامعتبر، بسیار خطرناکتر از مجلات کم اعتبار هستند.
معیارها و ویژگی های مجلات معتبر
عواملی که یک مجله را به عنوان معتبر و محترم میشناسند عبارتند از:
داوری همتا (Peer Review): مجلات علمی معتبر از داوری همتا برای ارزیابی مقالات قبل از انتشار استفاده میکنند. داوری همتا یک فرآیند کیفیتبخشی است که توسط متخصصان مستقل از نویسندهها انجام میشود تا از دقت و اعتبار نتایج تحقیقات اطمینان حاصل شود.
شاخصها و پایگاههای دادههای معتبر: مجلات علمی معتبر در سامانه ها و پایگاههای استنادی معتبر و شناخته شده مانند Web of Science، Scopus، PubMed و …عضو هستند.
رتبهبندیهای علمی: مجلات علمی معتبر معمولاً در لیست رتبهبندیهای علمی مراکز معتبر معتبر قرار میگیرند که بر اساس شاخص هایی نظیر ضریب تاثیر (Impact Factor) و شاخص sjr یا میزان سایت اسکور (cite score) می توان بین آنها و مجلات کم اعتبار و نامعتبر، تفاوت قائل شد.
عضویت در سازمانها و انجمنهای علمی: مجلات علمی معتبر معمولاً با انجمنها، سازمانها و مراکز علمی معتبر همکاری دارند و از آنها حمایت میکنند.
رعایت اصول اخلاقی نشر: مجلات علمی معتبر به رعایت اصول اخلاقی در انتشار مقالات بسیار اهمیت میدهند. این اصول شامل احترام به حقوق نویسندگان، داوران و خوانندگان، حفظ حریم خصوصی، جلوگیری از تقلب و تکرار مقالات و… است. پایگاه cope سامانه اختصاصی اخلاق نشر است که چنانچه مجله ای در عضویت این سامانه قرار داشته باشد، مجله معتبری خواهد بود.
هیئت تحریریه و داوران شناخته شده: مجلات علمی معتبر از نیروی انسانی حرفهای و متخصص برای مدیریت نشریه، داوری مقالات و هیئت علمی و تحریریه خود استفاده میکنند. افیلیشن دقیق این افراد در منوی معرفی آنها ارائه شده و رزومه هر یک قابل دسترسی و روشن است.
اعتبار پابلیشر مجلات: معمولا ناشر مجلات معتبر، مراکز دانشگاهی، علمی، پژوهشگاه ها و دیگر نهادهای علمی شناخته شده با ادرس و رزومه معین و شناخته شده هست.
دسترسی آزاد: بسیاری از مجلات علمی معتبر سیاست دسترسی آزاد به مقالات خود را انتخاب میکنند، که این به معنای این است که مقالات به طور رایگان برای عموم قابل دسترسی هستند. این کار اهمیت بیشتری به انتقال دانش علمی و ترویج اصول علمی دارد. البته این بدین معنی نیست که نشریاتی که دسترسی آزاد ندارند، کم اعتبار یا بی اعتبارند.
اهمیت انتخاب مجلات علمی معتبر برای ارسال مقالات بسیار زیاد است. انتشار در مجلات معتبر به افزایش تأثیر و شناخته شدن نویسنده، افزایش رتبهبندی و شناخته شدن محققان و مؤسسات پژوهشی کمک میکند. بنابراین، قبل از ارسال مقاله به یک مجله، بهتر است تحقیقاتی در مورد رتبهبندی، سیاستها و سطح دقیق اعتبار مجله صورت بگیرد.
موارد ذکرشده تنها برخی از عواملی هستند که میتوانند یک مجله را به عنوان معتبر شناخته شده و برای انتشار مقالات علمیاش پیشنهاد کنند. همچنین، همیشه بهتر است قبل از ارسال مقاله، رتبهبندی و سیاستهای هر نشریه را مطالعه کرده
مقاله زیر را مطالعه فرمائید:
مقاله “معیارهای تشخیص اعتبار مجلات“